LÊ KIM GIAO VĂN BIA - NHỮNG BUỒN VUI

VÀI Ý VỀ VĂN BIA

Việc viết các dòng văn tự ở các Đài tưởng niệm Anh Hùng Liệt Sĩ là một việc làm văn  hóa, (thay thế cho dòng chữ chung chung TỔ QUỐC GHI CÔNG ), đang là một công việc văn chương rất cần các vị có chức trách trong văn học như các chủ tịch các Hội nhà Văn Hà Nội Việt Nam, Hội Liên Hiệp Văn Học Nghệ Thuật , các Viện Ngôn Ngữ, Hội Báo chí  và các bạn thích văn học ...quan tâm và góp sức .

Theo tôi các dòng văn ấy ( văn xuôi, thơ, câu đối ...) cần mấy yêu cầu sau :

-  Không nên dài dòng như các bài Phú  quá lê thê, gò vần gò chữ, loại này đọc ở các buổi lễ thì được nhưng khắc  đá  thì nên tránh .

 Thế kỷ mới này cần sự tinh hoa ngắn , đủ

- Ý nghĩa phải sát thực với địa danh cụ thể ( ví dụ Đài Liệt Sĩ Đền Hùng phải khác Đài  ở Thủy Điện Sông Đà....hay bất cứ nơi nào khác )

-  Chất lượng Văn Hóa phải cao. Không quá thô thiển nôm na, không quá cầu kỳ , phô diễn, đó nên là các tinh hoa ngôn ngữ đã được chắt lọc bởi những tài năng ngôn ngữ thật sự , NÊN LẤY Ý KIẾN CỦA CÔNG LUẬN

- Tuyệt đối không cho phép các cá nhân bất tài , chỉ muốn có tên mình trên đá , lại chình ình ngay giữa danh lam thắng cảnh , nếu để đó, nó biểu lộ không những người viết   chắng có văn tài , chỉ có tiền ... mà còn biểu lộ sự chấp nhận mờ ám của ngay các cơ quan quản lý thắng cảnh .

 Điều này các vị bảo vệ Văn Hóa nên có mặt và có hành động ngăn chặn ngay.

Còn  nếu thích , các vị chỉ có tiền ấy nên khắc đá treo ở vườn nhà , bờ ao, gốc khế, dàn hoa ...và thỉnh thoảng mời các bạn lại nâng ly,   chiêm ngưỡng , chẳng thanh nhã lắm ru !. Việc gì phải tranh giành , thi bơi với giải , thi bay với chim...chỉ làm trò cười cho thiên hạ và làm phiền cả cộng đồng mà thôi .

Nhiều năm trước, chuyên gia lĩnh vực này là cụ VŨ KHIÊU, giáo sư, anh hùng Lao động. Nay cụ đã 96 tuổi vẫn đang hăng hái viết các văn bia tại nhiều danh thắng : Đồng Lộc, Đền Hùng ... 

CÂU THƠ Ở  NGÃ BA ĐỒNG LỘC

(Thích Tùy Duyên  viết về văn bia LÊ KIM GIAO , xin Báo Văn Nghệ ,

Báo Đại Đoàn Kết ...nghiên cứu và in bài này )

 Vài năm trước, ông VÕ HỒNG HẢI , có liên hệ với nhà thơ Lê Kim Giao, muốn mời viết về 10 cô gái anh hùng  đã hy sinh tại nơi nút thắt của Giao thông Nam Bắc. Ai đến đây cũng cảm động, kể cả các khách người Mỹ. Anh Lê Kim Giao ( tác giả Lời mở Trống Hội Thăng Long, Thần luật Thơ Đường...), một chuyên gia lĩnh vực này đã góp vào đề tài cảm động  ba dòng văn bia

Huyết mạch giao thông

Đây giọt Lạc Hồng

Con mãi hiến dâng

NGHĨA CẢM TÂY ĐÔNG * DÒNG MÁU VIỆT

ĐƯỜNG THÔNG NAM BẮC * SẮC HOA XUÂN                               

  Và một đôi câu đối:

Nếu nhìn kỹ ta thấy hai bông hoa mỗi

bông 5 cánh, như mười linh hồn cô

 gái kín đáo đâu đây .

Ý nghĩa giao thông và anh hùng rất

rõ ràng, thật vô cùng tinh tế và ở một

cấp độ văn học rất cao , mang tính

 Quốc gia. Đã được Hà Tĩnh vui

vẻ đón tiếp, nhiều hy vọng được dùng.

Bỗng có một Đại Gia nào  đó đưa đến cúng tiến 4 cột đá có khắc sẵn 4 câu thơ ( không rõ tác giả nào viết, có thể là chính đại gia ấy chăng ?)

Thế là thôi, Hà Tĩnh không liên hệ gì với Lê Kim Giao nữa , mặc nhiên dùng luôn , bất kể giá trị văn học ra sao . Dĩ nhiên là LKG lại không công !! 

Mời  bạn xem 4 câu tôi vừa  chụp ngày 12-9-2012 chình ình  tại ngay trước cổng Đài kỷ niệm 10 cô gái Đồng Lộc anh hùng :

THẮM DẠ MỒ SÂU VẸN TIẾT TRINH

HIẾN THÂN BÁO QUỐC SÁNG ANH LINH

HỒN BAY TRONG GIÓ BÊN HỒNG LĨNH

DẬY KHẮP NÚI SÔNG KHÚC NHẠC TÌNH

Thật là rất thiếu tinh tế, rất thô thiển, tính văn học thấp kém, ai lại dùng chữ Hiến thân ,  khúc nhạc tình, vẹn tiết trinh ... ở nơi hy sinh của các cô gái liệt sĩ anh hùng Đồng Lộc ? Ngần ấy chữ tạo nên một hình tượng cô gái gì ? xin để tác giả , Sở , Thành Phố  Hà Tĩnh  và bạn đọc tự cảm nhận.

       Thành phố Hà Tĩnh ( quê Nguyễn Du và các ông Đồ Xứ Nghệ nổi danh ) nên có ý kiến loại bỏ ngay 4 câu thơ này , và nên thay bằng tác phẩm trên của nhà thơ Lê Kim Giao

( Quý Báo và bạn đọc có thể trao đổi với ông Võ Hồng Hải Hà Tĩnh : 0913294039 )

THÍCH TÙY DUYÊN – 09022 80977

BIA THƠ PHÚ THỌ 5 /2012

              LÊ KIM GIAO

Nhà nghiên cứu Văn Hóa Nghệ thuật

         HỘI NHÀ VĂN HÀ NỘI

CÂU ĐỐI (Bảng A)

MÁU LẠC VIỆT THIÊNG LIÊNG        DÂNG ĐẤT TỔ
HỒN PHONG CHÂU RẠNG RỠ         HIẾN TRỜI NAM

VĂN BIA  ở BẢNG B

             ĐẤT  RUNG CỜ  KHAI QUỐC SỬ
             NƯỚC DẬY SÓNG TIẾN QUÂN CA

Mẹ Âu đức độ
Cha Lạc tài hoa 

             MUÔN NĂM  BỀN ĐỘC LẬP
             MỘT CÕI SÁNG SƠN HÀ
             BỐN BIỂN RỒNG TIÊN DUYÊN HỘI NHẬP
             QUYẾT CÙNG THUYỀN VIỆT VƯỢT PHONG BA

Bình sâu về hai câu kết :

- Hai câu kết mang ý nghĩa VẬN MỆNH ĐẤT NƯỚC

Ta hãy thật nghiêm chỉnh nhìn ra các thực tế hiện nay :

Vận NƯỚC  đang lên, nhưng còn có  nhiều kẻ thù đang  mạnh và thâm

Văn bia cần NÓI GÌ VỚI HIỆN TẠI VÀ TƯƠNG LAI ?

Phải nói sao cho NGƯỜI VIỆT QUYẾT TÂM

                           KẺ THÙ SỜN CHÍ

Các chữ không phải hô khẩu hiệu , mà là ý thức cho ngàn năm, cần cho ngàn năm .

Cần nói như NÓI CHO CHÍNH LƯƠNG TÂM CỦA MÌNH ,  ( tự sự )

Nói cho chính  lương tâm của những chiến sĩ Việt Nam đang sắp hiến dâng thể xác và tâm hồn cho Tổ Quốc Việt Nam

Cái ý thức “Hát cho mình nghe ”  đó, chính là đặc trưng tao nhã , thâm trầm của ĐƯỜNG THI  khi nói những điều lớn lao, vĩ mô.

Nó cần hoàn toàn chính xác với VĂN CẢNH VẬN MỆNH ĐẤT NƯỚC

- Vì vậy nên dùng chữ  QUYẾT CÙNG   là chính xác , còn mang ý thức Đoàn kết toàn dân, vũ khí  truyền thống của dân Việt , mà bất cứ kẻ thù nào cũng phải kiêng dè 

Chữ CÙNG lấy từ câu  “  Bác cháu ta phải cùng nhau giữ nước ”

Trong văn bia ngắn này có đến 3 lần dùng đến chữ của Cụ HỒ một cách kín đáo , đó là điều không dễ .