 |
| Ảnh: Internet |
Tôi đã hết sức giấu tình cảm của mình với cô học trò ấy nhưng thật khó mà qua được mắt lũ bạn cô. Bọn chúng, với cái vẻ ngây thơ vô tình, chọn đúng ngày sắp kiểm tra Toán, một cô giương cặp mắt thỏ con lên hỏi tôi:
-Thưa thầy bao giờ kiểm tra toán ạ?
-Mai, tiết ba.
Thế là chẳng để cho tôi nói nốt về nội dung kiểm tra, bọn chúng bất ngờ nhao nhao:
- Mai…”Mai” ạ …thưa – thầy – MAI – ạ!! Kìa Mai! Mai!
Rồi bốn phía tiếng cười nổi lên như sóng dậy…giống như tiếng reo hò của đám quân sĩ mai phục , lúc đổ ùa ra trước kẻ địch ngu ngơ!
Dĩ nhiên là tôi không dám nhìn vào góc trái lớp, nơi ấy chắc hẳn Mai đang gục đầu vào sách, không nói nửa lời, ánh mắt em như sắp nặng trĩu, rơi ra một giọt ranh giới của buồn vui…Em rất hiền, thông minh và buồn, đó là những thứ trời cho, dường như rất hợp với hồn tôi mơ màng.
-Thưa thầy bao giờ kiểm tra toán ạ?
-Mai, tiết ba.
Thế là chẳng để cho tôi nói nốt về nội dung kiểm tra, bọn chúng bất ngờ nhao nhao:
- Mai…”Mai” ạ …thưa – thầy – MAI – ạ!! Kìa Mai! Mai!
Rồi bốn phía tiếng cười nổi lên như sóng dậy…giống như tiếng reo hò của đám quân sĩ mai phục , lúc đổ ùa ra trước kẻ địch ngu ngơ!
Dĩ nhiên là tôi không dám nhìn vào góc trái lớp, nơi ấy chắc hẳn Mai đang gục đầu vào sách, không nói nửa lời, ánh mắt em như sắp nặng trĩu, rơi ra một giọt ranh giới của buồn vui…Em rất hiền, thông minh và buồn, đó là những thứ trời cho, dường như rất hợp với hồn tôi mơ màng.
Khác với em là Yến, bạn thân của Mai, Yến rất sôi nổi, nghịch ngợm và hình như cũng rất có cảm tình với tôi, một “ anh giáo “ trẻ , vừa từ Hà Nội đến đây, đến xứ của sông Vân Sàng, núi Dục Thuý ( Non nước), xứ của tiếng chuông đạo, của những thắng cảnh gắn liền với những dòng thơ muôn thuở long lanh.
Các cô đang học năm cuối cấp ba ( bằng lớp 12 bây giờ) hồi đó gọi là lớp 10. Hình như các chất lỏng chảy trong huyết quản các cô cậu không hẳn chỉ là dòng máu bình thườngmà là dòng máu của lửa trhiêng và mây mơ mộng, dù bị kìm hãm bởi ”lệ làng thời ấy”, họ vẫn nguyên vẹn là những tín đồ của khát vọng và tình yêu.
Các cô đang học năm cuối cấp ba ( bằng lớp 12 bây giờ) hồi đó gọi là lớp 10. Hình như các chất lỏng chảy trong huyết quản các cô cậu không hẳn chỉ là dòng máu bình thườngmà là dòng máu của lửa trhiêng và mây mơ mộng, dù bị kìm hãm bởi ”lệ làng thời ấy”, họ vẫn nguyên vẹn là những tín đồ của khát vọng và tình yêu.
Gia đình Yến rất quý tôi, thường đón tôi về vào các buổi chiều thứ bảy, cả hai ông bà Hải đều đã từng sống ở Hà Nội, nay gặp tôi tha hồ có chuyện để hồi tưởng : Địa danh đặc biệt, món ăn, nơi du lịch, không khí chợ hoa ngày Tết…là những đề tài họ rất thích nói và nghe…nhất là khi tôi gợi ý cho cả hai kể lại những ngày ông bà gặp nhau lần đầu ở Hà Nội .
Lặng yên ở một góc nhà, cặp mắt sáng rực bỗng chốc lại mờ tối, rồi lại như bay lên tận nơi xa xôi đâu đó…Yến theo dõi câu chuyện xửa xưa thì ít mà quan sát Người Hà Nội thì nhiều…
-Thưa thầy- Yến nói – Hè này nếu em thi đỗ vào Đại Học, thầy có đưa em đi thăm các nơi ấy không?..cả Mai nữa thầy nhé..
Tôi chỉ kịp gật đầu vài cái, cô bé đã nhân lúc bố mẹ ra ngoài nhận xét ngay:
Đấy..em hỏi cho em thì thầy gật đầu một cái, còn cho Mai thì thầy gật đầu đến ba cái! Thầy có chối không ??
Thực ra các câu hỏi đâu cần trả lời , vả lại năm ấy tôi mới có 20 tuổi, các cô 17 tuổi , độ chênh lệch ấy có là bao.Thường thì tôi chỉ im lặng trước cách biểu lộ tình cảm ấy của Yến và thầm cảm ơn em bằng cái nhìn bối rối
Yến lại thêm:
-Đấy! Cả cái Mai cũng có cái nhìn y như vậy “ cái nhìn biết nói”, thật là dễ …ghét…Em không cần lời cảm ơn ấy đâu, em cần cái khác kia…
Lặng yên ở một góc nhà, cặp mắt sáng rực bỗng chốc lại mờ tối, rồi lại như bay lên tận nơi xa xôi đâu đó…Yến theo dõi câu chuyện xửa xưa thì ít mà quan sát Người Hà Nội thì nhiều…
-Thưa thầy- Yến nói – Hè này nếu em thi đỗ vào Đại Học, thầy có đưa em đi thăm các nơi ấy không?..cả Mai nữa thầy nhé..
Tôi chỉ kịp gật đầu vài cái, cô bé đã nhân lúc bố mẹ ra ngoài nhận xét ngay:
Đấy..em hỏi cho em thì thầy gật đầu một cái, còn cho Mai thì thầy gật đầu đến ba cái! Thầy có chối không ??
Thực ra các câu hỏi đâu cần trả lời , vả lại năm ấy tôi mới có 20 tuổi, các cô 17 tuổi , độ chênh lệch ấy có là bao.Thường thì tôi chỉ im lặng trước cách biểu lộ tình cảm ấy của Yến và thầm cảm ơn em bằng cái nhìn bối rối
Yến lại thêm:
-Đấy! Cả cái Mai cũng có cái nhìn y như vậy “ cái nhìn biết nói”, thật là dễ …ghét…Em không cần lời cảm ơn ấy đâu, em cần cái khác kia…
Trời cũng có phú cho tôi ít chút may mắn trong nghệ thuật dạy học thế rồi lại được tuổi trẻ máu hồng sôi và nhất là cái không khí vô tư đến lạ kỳ của thời chiến ấy đã giúp cho nhiều “thành công trong giảng dạy và công tác “ như các nhận xét cuối kỳ, cuối năm thường ghi…
Riêng chỉ mộy điều tôi vẫn không sao vượt qua được: Vào Đoàn!!
Ôi ! bây giờ kể lại chuyện ấy cứ như một lời trách móc thời thế xa xưa , tôi không có ý vậy, tôi không oán trách gì bởi nỗi gia đình tôi thuộc hàng “Tiểu tư sản lớp trên “…Tôi luôn luôn vui lòng ở ghế dự bị, có mặt trong hầu hết các buổi kết nạp Đoàn của các bạn bè giáo viên, và cả các em học sinh quen thuộc.
Cái thời nó như vậy, tôi ý thức được để làm nên chiến thắng hẳn phải có hy sinh, lẽ nào tôi không thể chấp nhận chút hy sinh nhỏ bé ấy…
Mọi năm thì chẳng sao, nhưng năm nay Yến và Mai được kết nạp cùng một lần, đúng ngày sinh nhật Đoàn 26 tháng 3, hôm ấy tôi vẫn ngồi ghế Đoàn viên dự bị và oái oăm thay bố Mai, một tỉnh uỷ viên về thăm trường, lại xin dự một buổi lễ kết nạp Đoàn viên, ông nhận ra tôi trên ghế dự bị ấy.
Riêng chỉ mộy điều tôi vẫn không sao vượt qua được: Vào Đoàn!!
Ôi ! bây giờ kể lại chuyện ấy cứ như một lời trách móc thời thế xa xưa , tôi không có ý vậy, tôi không oán trách gì bởi nỗi gia đình tôi thuộc hàng “Tiểu tư sản lớp trên “…Tôi luôn luôn vui lòng ở ghế dự bị, có mặt trong hầu hết các buổi kết nạp Đoàn của các bạn bè giáo viên, và cả các em học sinh quen thuộc.
Cái thời nó như vậy, tôi ý thức được để làm nên chiến thắng hẳn phải có hy sinh, lẽ nào tôi không thể chấp nhận chút hy sinh nhỏ bé ấy…
Mọi năm thì chẳng sao, nhưng năm nay Yến và Mai được kết nạp cùng một lần, đúng ngày sinh nhật Đoàn 26 tháng 3, hôm ấy tôi vẫn ngồi ghế Đoàn viên dự bị và oái oăm thay bố Mai, một tỉnh uỷ viên về thăm trường, lại xin dự một buổi lễ kết nạp Đoàn viên, ông nhận ra tôi trên ghế dự bị ấy.
Chuyện không nhỏ đối với tôi và Mai.Vì thời ấy có lưu truyền kín đáo nhưng mạnh mẽ một quan điểm giai cấp rất rõ ràng.
Tôi lặng lẽ tránh cái nhìn của Mai và tự tìm cho mình cách giải quyết riêng tư, chưa bao giờ tôi đủ can đảm để nghĩ đến nó, thế mà tôi lại thực hiện được một cách rất bất ngờ : Tôi tìm mọi cách xa lánh Mai và gần gũi thân mật hơn với Yến.
Cả lớp xì xào một thời gian rồi dường như đều tin như vậy ( hai chục năm sau vẫn có em lớp ấy khi gặp tôi hay hỏi thăm Yến vì họ tin rằng đấy là người tôi yêu .)
Chỉ Mai và Yến là hiểu. Mỗi người đều quyết định một cách ứng xử riêng. Mai lao vào học tập và làm như không quan tâm gì đến tôi nữa, Yến tỏ vẻ thân mật với tôi trước mặt mọi người và tìm cách tránh xa lúc vắng người. Yến quyết định như vậy sau một buổi đến nhà Mai chơi, cô hỏi chuyện bố mẹ Mai và trong lúc vui vẻ nhất Yến ướm thử:
-Thưa bác ..nếu sau này Mai nó lại yêu một người không Đoàn viên, bác có cho phép không?
Câu trả lời làm cho cả Yến và Mai yên lặng chuyển sang chuyện khác và đưa đến quyết định như trên.
Tôi lặng lẽ tránh cái nhìn của Mai và tự tìm cho mình cách giải quyết riêng tư, chưa bao giờ tôi đủ can đảm để nghĩ đến nó, thế mà tôi lại thực hiện được một cách rất bất ngờ : Tôi tìm mọi cách xa lánh Mai và gần gũi thân mật hơn với Yến.
Cả lớp xì xào một thời gian rồi dường như đều tin như vậy ( hai chục năm sau vẫn có em lớp ấy khi gặp tôi hay hỏi thăm Yến vì họ tin rằng đấy là người tôi yêu .)
Chỉ Mai và Yến là hiểu. Mỗi người đều quyết định một cách ứng xử riêng. Mai lao vào học tập và làm như không quan tâm gì đến tôi nữa, Yến tỏ vẻ thân mật với tôi trước mặt mọi người và tìm cách tránh xa lúc vắng người. Yến quyết định như vậy sau một buổi đến nhà Mai chơi, cô hỏi chuyện bố mẹ Mai và trong lúc vui vẻ nhất Yến ướm thử:
-Thưa bác ..nếu sau này Mai nó lại yêu một người không Đoàn viên, bác có cho phép không?
Câu trả lời làm cho cả Yến và Mai yên lặng chuyển sang chuyện khác và đưa đến quyết định như trên.
Câu chuyện ấy tuy buồn phiền với tôi, nhưng rồi cũng trôi qua như bao nhiêu cánh buồm nâu, vẫn lừ lừ lướt dọc đê sông Vân xanh mướt, như cánh vạc chiều chiều bay ngang qua khu trường “vườn muỗm “ xanh thẫm của chúng tôi, rồi xao xác gọi nhau, hạ cánh xuống một nơi hoang nào xa thẳm…Hình như có một dòng sông Vạc nào đó, ở đâu phía Kim Sơn quê em mờ xa và nồng nàn hương Biển
*
* *
Chúng tôi gĩư được như vậy cho đến khi hai em nhận tin vào Đại Học. Buổi ấy tôi cũng sắp về Hà Nội nghỉ hè.
Phút sắp chia tay học trò đến chơi rất đông, tôi còn kịp sáng tác một bài hát “Trên đường “để tặng tuổi thanh xuân của tất cả đang được bao dòng đời vãy gọi…Các em hát say sưa đến nay họ vẫn còn thuộc…
Phút cuối , khi đã chia tay, cùng các bạn đi một đoạn đường, Yến kéo Mai quay lại vì cô ấy quên chiếc áo khoác ở nhà thầy…
Lúc ấy Mai vẫn lặng yên và hình như vẫn rụt rè như mọi bận, nhưng đến phút cuối, khi tôi đưa hai em ra đầu ngõ, Mai bỗng nắm chặt tay Yến và thật lạ kỳ, Mai nắm cả tay tôi, Em nói trong một sự bình tĩnh hiếm có :
-Em sẽ đến nhà thầy ở Hà Nội vào sáng chủ nhật tuần tới.Xin đừng ai nói gì thêm nữa …
Hai em đi vào đêm tối, họ bước đi nhẹ nhàng như chắc chắn sẽ gặp thần hạnh phúc nay mai.
Phút sắp chia tay học trò đến chơi rất đông, tôi còn kịp sáng tác một bài hát “Trên đường “để tặng tuổi thanh xuân của tất cả đang được bao dòng đời vãy gọi…Các em hát say sưa đến nay họ vẫn còn thuộc…
Phút cuối , khi đã chia tay, cùng các bạn đi một đoạn đường, Yến kéo Mai quay lại vì cô ấy quên chiếc áo khoác ở nhà thầy…
Lúc ấy Mai vẫn lặng yên và hình như vẫn rụt rè như mọi bận, nhưng đến phút cuối, khi tôi đưa hai em ra đầu ngõ, Mai bỗng nắm chặt tay Yến và thật lạ kỳ, Mai nắm cả tay tôi, Em nói trong một sự bình tĩnh hiếm có :
-Em sẽ đến nhà thầy ở Hà Nội vào sáng chủ nhật tuần tới.Xin đừng ai nói gì thêm nữa …
Hai em đi vào đêm tối, họ bước đi nhẹ nhàng như chắc chắn sẽ gặp thần hạnh phúc nay mai.
* *
*
*
Tôi không thể nào quên được hình ảnh ấy vì đó cũng là hình ảnh cuối cùng của Em với tôi cho tới 20 năm sau.
Có thể tôi đã sai lầm. Không! Không phải có thể mà chắc chắn tôi đã sai lầm…Vì tuần sau ấy tôi đã tránh không gặp em.
Đến giờ tôi cũng không thể lý giải nổi vì sao,chỉ biết chắc chắn là sai lầm, một sai lầm lớn nhất và không thể sửa chữa nổi. Chỉ với riêng tôi.
Mọi sai lầm đều có lỗi với thời gian…Ôi! Thời gian!
Biết khi nào có thể quay trở lại tuổi xưa…Tôi chẳng biết các vĩ nhân có sửa chữa được những sai lầm để cả bầy đàn chim Việt được nhờ hay không , chứ riêng tôi thì nhất định sẽ sửa được bằng nỗi đau của chỉ một mình
Tôi sẽ gặp lại Mai, sẽ nói với em lời thầm của bao đêm, sẽ cùng em vượt qua tất cả bằng chiều sâu của dịu dàng và yên tĩnh, sẽ có bài thơ của trái tim cho mãi mãi. Bài thơ chắc sẽ đến sớm hơn.
Hai mươi năm qua nhanh.
Hai mươi năm qua nhanh.
Hôm nay tôi về dự buổi hội trường. Không nói các bạn cũng biết tôi muốn sống lại phút thanh xuân đã gửi nơi đây, dù chỉ một năm đầu thời dạy học và tuổi hai mươi của mình.
Tôi muốn tìm Em, muốn nghe về Em số phận may rủi ra sao mà suốt chừng mấy năm qua, tôi quá long đong trong cuộc đời đã không viết được…về EM, về một sai lầm, về một lời thầm thì thi thoảng vẫn vọng về trong đêm vắng.
Tôi muốn tìm Em, muốn nghe về Em số phận may rủi ra sao mà suốt chừng mấy năm qua, tôi quá long đong trong cuộc đời đã không viết được…về EM, về một sai lầm, về một lời thầm thì thi thoảng vẫn vọng về trong đêm vắng.
*
* *
EM đã không còn! Yến kể lại cho tôi nghe chuyện của EM.
Ngay năm sau EM không đi đại học mà xung phong đi bộ đội. Nghe nói lập được nhiều công, lại còn nhà dòng nên được quan tâm và khá nổi tiếng một thời.
Hai năm sau Mai mất trong một chuyến vượt sông bị oanh kích.
Tôi không muốn kể thêm nữa những chuyện xung quanh Em mà cả lớp đều hay rưng rưng nhắc đến. Mong bạn đọc cùng sự – vô – nghĩa…hiểu cho.
Tôi ghi vào sổ tay Yến bài thơ tặng Mai, dù biết bài thơ không nói được nửa – phần – Tôi – đêm – tối.
Ngay năm sau EM không đi đại học mà xung phong đi bộ đội. Nghe nói lập được nhiều công, lại còn nhà dòng nên được quan tâm và khá nổi tiếng một thời.
Hai năm sau Mai mất trong một chuyến vượt sông bị oanh kích.
Tôi không muốn kể thêm nữa những chuyện xung quanh Em mà cả lớp đều hay rưng rưng nhắc đến. Mong bạn đọc cùng sự – vô – nghĩa…hiểu cho.
Tôi ghi vào sổ tay Yến bài thơ tặng Mai, dù biết bài thơ không nói được nửa – phần – Tôi – đêm – tối.
Lời xưa
(Tặng em Ph.Mai)
Cái thời tôi trẻ
Và Em
Trẻ trung giữa một đầm sen bên cầu
Nào ta có thấy sóng đâu
Chỉ mênh mang mắt một màu mộng mơ
Hương còn ngan ngát đến giờ
Con thuyền
Sương ngọc
Cỏ bờ
Và EM
Vọng về thi thoảng trong đêm
Lời thầm chưa nói cùng em một thời
***
Bao nhiêu nước đã ngang trời
Bao nhiêu mây đọng hồn tôi bên cầu
Vạc đơn cánh lẻ về đâu
Xin buông một tiếng
Biệt màu Hoàng Hôn
Cái thời tôi trẻ
Và Em
Trẻ trung giữa một đầm sen bên cầu
Nào ta có thấy sóng đâu
Chỉ mênh mang mắt một màu mộng mơ
Hương còn ngan ngát đến giờ
Con thuyền
Sương ngọc
Cỏ bờ
Và EM
Vọng về thi thoảng trong đêm
Lời thầm chưa nói cùng em một thời
***
Bao nhiêu nước đã ngang trời
Bao nhiêu mây đọng hồn tôi bên cầu
Vạc đơn cánh lẻ về đâu
Xin buông một tiếng
Biệt màu Hoàng Hôn
LÊ KIM GIAO
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét